Dokter van alles
Door: Iuke
Blijf op de hoogte en volg Iuke
16 November 2012 | Zambia, Katete
Gelukkig, naast de luxe van een fijn huis en vrij westerse leefomstandigheden is er ook nog genoeg echt Afrika. Zo heb ik de afgelopen week twee dagen thuis op de bank mogen vertoeven met een regelmatige wandeling naar het toilet. Dat was het mindere deel, maar daardoor had ik ook alle tijd om een dagje series en films te kijken. Daarnaast is het internet al een week uitgevallen en mag Joost weten wanneer ik dit blog ga plaatsen, heeft zeker ook zijn charme, een aanrader voor alle internetverslaafden. En opwaarderen van beltegoed gaat met een losse code per 5000 kwacha, ongeveer 80 cent, dus om fatsoenlijk op te waarderen ben je zo een half uur verder. Maar waar heb je een telefoon voor nodig als je midden in Zambia zit? Afrika is zo gek nog niet.
Het moge duidelijk zijn, Zambia en Saint Francis bieden nog steeds voldoende vermaak. Omdat een enkeling zich wellicht wat zorgen ging maken na mijn ietwat harde verhaal zal ik het dit keer weer vrolijk houden. Opdat men niet bij terugkomst een verbitterde, rancuneuze, cynische Iuke verwacht aan te treffen.
Naast het lopen van visite en behandelen van de binnengebrachte kinderen op zaal bestaat een aanzienlijk deel van het werk uit OPD, out patiënt department. Een betere omschrijving zou wellicht zijn, Polikliniek alle geneeskunde.
Waarom dingen lastiger maken dan ze hoeven te zijn, waarom een neurologie, cardiologie, nefrologie of longgeneeskunde als het ook onder de noemer Medicine geschaard kan worden?
Hieronder een poging een middag OPD in een aantal korte verhalen samen te vatten, gebaseerd op waargebeurde situaties.
Het is 14.00, 35 graden buiten en de rij voor de deur loopt door tot buiten het poligebouw, met een beetje mazzel nog door een deel van de gallerij van het ziekenhuis. Afspraken bestaan niet, behandelen gebeurt op First come, First serve. Patiënten komen van heinde en verre, een paar honderd kilometer is niet ongewoon.
Behandelen gebeurt in een kamertje van 4x4 meter, daarin staan twee bureau’s met daaraan vier, of zelfs vijf, artsen. Verder nog een kapotte ventilator, met mazzel twee vertalers en een onderzoeksbank. Privacy bestaat niet. Meegebrachte kinderen worden bij lichamelijk onderzoek rustig gedropt op de schoot van een andere, wildvreemde patiënt. Het scherm om de onderzoeksbank staat er meer voor de sier.
De eerste patiënt is een acute patiënt, bewusteloze patiënten krijgen voorrang. Vrouw van middelbare leeftijd wordt binnengereden op een brancard en is al enkele dagen bewusteloos. Alle tekenen van hersenvliesontsteking, nekstijf als een plank en geen enkele reactie op prikkels. Na pak hem beet 20 minuten blijkt dat de er al weken klachten waren, maar eerst getracht is met natuurlijke middelen de vrouw terug bij de tijd te halen. Opname voor behandeling met antibiotica is noodzakelijk, brancard vertrekt naar de vrouwenafdeling en er is weer enigszins ruimte in de kamer.
De tweede patiënt is steevast een man op leeftijd, vooral als het ook nog vrijdag bloeddrukdag is. Naast alle bijzondere ziektebeelden is het verbazingwekkend hoeveel Nederlandse huisartsgeneeskunde er voorbij komt. Bloeddrukken zijn over het algemeen alleen iets hoger dan bij de huisarts. Ook is het niet overbodig te vragen of de patiënt zijn medicijnen wel heeft genomen en zo niet hoe lang niet. Zou maar zo een maand kunnen zijn. Toch zijn dit de leukste patiënten, het is bijzonder om te zien hoe naast alle ellende op relatief jonge leeftijd er ook genoeg mensen zijn die gewoon oud worden en ouderdomskwalen krijgen. Verder zouden met name de mannen niet misstaan op een portretfoto, in vol ornaat met hoed en wandelstok.
Verder kan je er vanuit gaan dat sowieso één van de patiënten een vage klacht heeft. Over het algemeen een vrouw van een jaar of 30, meestal met buikpijn. Een korte blik in de verfomfaaide status, een stapeltje bij elkaar geniete a6-jes, leert dat ze zo’n vijf jaar geleden ook al dezelfde klacht had en sindsdien nog een aantal keer de poli heeft bezocht. Buikpijndames zijn lastige patiënten, meestal hebben ze niks, maar ook de dames die al tig keer geweest zijn zouden voor de tigste keer een SOA kunnen hebben. Ondanks alle prachtige posters van de overheid, is dit namelijk nog steeds een groot probleem. Altijd handig om uit te sluiten is zwangerschap, de dame kan namelijk ook nog 20 weken zwanger zijn zonder zelf daarvan op de hoogte te zijn.
Afsluitend een patiënt met suikerziekte of hartfalen,of allebei. Voor beide ziektebeelden geldt dat medicatie noodzakelijk is, maar niet altijd voorhanden. Suikerziekte vereist bij een deel van de patiënten continue behandeling met insuline volgens een strak schema. Het laat zich raden dat niet veel patiënten zich hier aan houden. Toch is het verbazingwekkend hoe vaak het goed gaat, ook als de insuline al lang op is of hele andere hoeveelheden gebruikt worden dan voorgeschreven.
Het plannen van controlebezoeken vergt enige creativiteit, want niet iedereen heeft transport om terug te komen op de dag dat het eigenlijk wenselijk zou zijn.
Het einde van de dag is in zicht, op een goede dag is de gang leeg en kunnen we op tijd naar huis. Helaas lukt het niet altijd de rij te klaren en overnachten patiënten een nacht op de poli om de volgende dag de eerste te zijn, vooral als twee artsen gevloerd zijn door een buikvirusje.
Tot zover de OPD.
Liefs,
Iuke
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley