Aanzoeken in de taxi

Muli bwangi,

Meerdere culturen op een werkvloer leidt onherroepelijk tot vermakelijke, lachwekkende, maar soms ook confronterende situaties. Het verschil tussen de Engelsen en mij is met name taalgerelateerd. Hoewel mijn Engels echt niet slecht is, moet je toch drie keer luisteren voor je uit ‘Tekkie’(fonetisch) tachycard hebt ontcijferd. Ofwel een te hoge hartslag. Na enkele weken lijken de medische termen aardig onder controle en kan men zich wagen aan de volgende stap: gevat en grappig zijn in een andere taal dan je eigen. Naast deze vaardigheid zijn er ook nog de volgende extra vaardigheden: Zambiaans Engels ontcijferen, Engelse medische afkortingen (10000) en niet te vergeten Kiwi of Australisch Engels. Gelukkig is er “hi, I’m Dustin, from Australia” om ons bij te schaven in het outback Engels, en zijn er de Britse artsen voor de nodige Posh English terminologie.

Na zeven weken kan ik me bijna niet meer voorstellen hoe het is om Nederlands te praten tegen patiënten. Gelukkig is er een gemene deler, want hoewel Engels de officiële voertaal is, zijn maar weinig Zambianen de taal machtig. Misschien is dit wel het eerste moment dat je je bewust wordt van verschillen tussen mensen. Welgestelde Zambianen spreken Engels, minder gestelde niet.

Zambia en Zambianen dus. Ik heb vermaak geboden met verhalen over de kinderafdeling, de poli, de dood, vrije tijd, maar al deze onderdelen komen samen in het land waar ik al weer zes weken verblijf. Het land waar de drempels zo lomp zijn dat je niet met meer dan 5 km/uur erover heen moet. Niet in de laatste plaats omdat de meeste schokdempers zelf ook ietwat te wensen over laten.

Elke Zambiaan met auto is taxichauffeur en op deze manier hebben we al aardig wat Zambianen leren kennen. Zambianen zijn over het algemeen ontzettend bescheiden en beleefd, en zelfs een beetje afstandelijk in een eerste contact. Deze gelatenheid maakt het misschien wat lastiger om contact te leggen, maar als de barrière eenmaal doorbroken is stoppen ze niet meer met praten. Iedereen kent vrienden uit Nederland en mocht dat gewenst zijn zouden we al tien keer verloofd kunnen zijn.

Om ook wat cultuur buiten het ziekenhuis te snuiven zijn we afgelopen zondag naar de kerk gegaan. Het verschil met een dienst zoals wij dat gewend zijn is levensgroot. Er wordt gezongen, hardop, bijna schreeuwend gebeden en de hele kerk schudt elkaar na de dienst de hand in een immense rij. Ook hier worden verschillen zichtbaar, en voelt het enigszins verkeerd wanneer de kerk opgeroepen wordt een nieuw pak voor de pastoor te kopen die in zijn paasbeste, al shinende pak vooraan zit.

Armoede is een niet te missen onderdeel van Zambia, kleren maken de man maar er zijn maar weinig mensen hier met kleding zonder luchtgaten. Hoewel je ook zou kunnen denken dat shirts met gaten misschien gewoon in de mode zijn.
Helaas toont het lichaam onder de kleding dat dit niet het geval is. Dun heeft hier in Zambia een andere dimensie gekregen, terwijl controversieel genoeg juist overgewicht een van de grootste gezondheidsproblemen is. Ofschoon dat wel enigszins verklaard wordt wanneer opgesomd wordt wat er zoal op een dag gegeten wordt, ongeveer elk voedingsonderdeel bevat kilo’s suiker.

Dat Zambia arm is valt niet te ontkennen. Een geluk bij een ongeluk is dat de verschillen tussen arm en rijk in ieder geval niet zichtbaar groot zijn. Zowel hier in de omgeving als rondom grotere steden zij er naast de lemen hutjes een aantal grotere of mooiere huizen, maar geen grote hekken of bewaker. Ook als niet- Zambiaan word je over het algemeen met respect behandeld, zonder dat er vanuit wordt gegaan dat je heel rijk bent. Natuurlijk is er de Mzunguprijs in de taxi, en gaat een weldenkend mens niet met laptop door het ziekenhuis lopen, maar zo lang je je enigszins aanpast is het goed te doen.

Ik hoop jullie wederom voorzien te hebben van een vermakelijk verhaal, als afwisseling op een saaiekantoordag of regenachtige novemberavond.

Liefs!